Франция Темурийлар санъати ва тарихини ўрганиш уюшмаси президенти, Самарқанд шаҳри фахрий фуқароси Фредерик Брессанд Соҳибқирон Амир Темур таваллудининг 685-йиллиги муносабати билан “Дунё” АА мухбирига интервью берди.
— Сўнги 30 йиллик менинг ҳаётим ўзбек замини билан боғлиқдир, — деди таниқли олима. — Бир неча бор Ўзбекистонга ташриф буюрганман. Албатта, ҳар сафар Самарқандга бориш истаги мени шу шаҳри азимга йўлга отланишга ундайди. Самарқанд — менинг қалбимдаги Ватанимдир. Мен 2018 йилда янги Ўзбекистон раҳбариятининг қарори билан Самарқанд шахрининг фахрий фуқароси бўлганимдан фахрланаман. Самарқанднинг кўчаларида шарқона руҳ кезиб юради, тарихий биноларидаги кўзингни ўйнатадиган нақшларга қараганингда, халқлар яралишидан то бугунга қадар кечган турли жараёнларни ҳис қиласан.
1988 йилда франциялик темуршунос олим, профессор Люсьен Керен билан ҳамкорликда Темурийлар санъати ва тарихини ўрганиш уюшмасини яратганмиз. У билан кўплаб тадқиқотлар олиб борганмиз. Амир Темур жаҳон тарихида қудратли ва гуллаб-яшнаган давлат барпо этган саркарда ва давлат арбобигина эмас, балки ўз пойтахти Самарқандни ер юзининг маданий-меъморий ва илмий-маънавий марказларидан бирига айлантирган буюк меъмор сифатида ҳам хотирамга муҳрланди.
Амир Темур ўша даврнинг деярли барча йирик давлатлари ва уларнинг ҳукмдорлари билан дипломатик алоқалар ўрнатган. Турли давлатларга ўз элчиларини юборган, шунингдек, унинг ҳузурига йўлланган хориж элчиларини қабул қилган.
Франция ҳукмдори Шарл VI саройига элчилар юборгани, ўз ўрнида, франциялик элчиларни пойтахти Самарқандда қабул қилгани ҳақида атрофлича баён этилган кўплаб тарихий ва илмий асарлар бу фикрни яққол тасдиқлайди.
Францияда Амир Темур шахсига бўлган қизиқиш ҳақида тўхталадиган бўлсам, француз шарқшунослари Соҳибқирон ва у асос солган буюк сулола, айниқса, Улуғбек тарихини ёритишда фақат ҳарбий юришлар ва амалга оширилган ишлар солномасини тузиш билан чекланмасдан, ўша давр ижтимоий-сиёсий ва маънавий-мафкуравий муҳитини ҳамда Амир Темур ва унинг авлодларига хос соф инсоний фазилатларни, уларнинг давлат, жамият, дин ва илм-фанга бўлган муносабатини ҳам атрофлича тадқиқ қилишга алоҳида эътибор беришади.
Бугунги янги Ўзбекистонда Темурийлар санъати ва тарихига, уни ўрганиш ва, айниқса, ёшларга тархий меъросни ўргатиш йўлидаги саъй-ҳаракатларни алоҳида таъкидламоқчиман. Президент Шавкат Мирзиёевнинг ташаббуси билан ташкил этилган Ўзбекистон маданий меъросини сақлаш ва уни кенг ёйиш лойиҳаси биз каби олимлар ҳамжамияти томонидан илиқ кутиб олинди.
Ўзбекистон Республикаси ҳукумати ва Ўзбекистоннинг Франциядаги элчихонаси кўмагида 2019 йил апрель ойида Темурийлар уюшмаси ташкил топганининг 30 йиллик юбилейини тантанали равишда нишонладик. Тадбир доирасида Тошкентда Темурийлар даври фан ва маданиятига бағишланган илмий-конференция, Самарқандда қатор тадбирлар, хусусан, машҳур француз актёри Француа Шато иштирок этган Улуғбек спектакли, турли-хил кўргазмалар ва ўзбек миллий қўшиқчилари ижросидаги концерт дастурлари ташкил этилди. Бунда, албатта, Ўзбекистондаги Амир Темур фондининг ҳам хизматлари каттадир.
